Filozofia

Poznawcze – wprowadzenie studentów w dziedzictwo i tradycję intelektualną kultury europejskiej w zakresie kształtowania się filozoficznej koncepcji człowieka od

momentu pojawienia się jej w greckim antyku aż po współczesność, także w zakresie rozumienia i samorozumienia kategorii filozoficznych;

Dydaktyczne – ogólnokształcące

szczegółowy opis programu zajęć (wykaz tematów wykładów):

1. Pojęcie i sens filozofii.

2. Filozofia starożytna: Jończycy i jońska szkoła filozofii przyrody.

3. Istota przedsokratycznego sporu o arché.

4. Zwrot humanistyczny – Sokrates i narodziny filozofii człowieka.

5. Platon.

6. Arystoteles.

7. Greckie szkoły życia.

8. Okres synkretyczny.

9. Neoplatonizm i henadologia Plotyna.

10.Gnostycy i apologeci.

11. Gnoza wczesnochrześcijańska a powstanie filozofii chrześcijańskiej.

12. Początki filozofii średniowiecznej.

13. Średniowieczny spór o uniwersalia i okres systemów średniowiecznych.

14. Teistyczna filozofia św. Tomasza i powstanie tomizmu.

15. Via antiqua i via moderna: okres krytyki średniowiecznej.

16. Początki filozofii nowożytnej.

17. Powstanie systemów nowożytnych: empiryzm Bacona i racjonalizm Kartezjusza.

18. Syntezy nowożytności – Leibniz i Spinoza.

19. Empiryzm angielski doby Oświecenia.

20.Rozum, prawo natury i francuscy les philosophes.

21. Oświecenie niemieckie i powstanie klasycznej filozofii niemieckiej.

22.Transcendentalizm I.Kanta.

23. G.F.W.Hegel, szkoła heglowska i marksizm.

24.Filozofia samowiedzy egzystencjalnej.

25. Pozytywistyczna idea filozofii, neopozytywizm, filozofia analityczna.

26.Neokantyzm.

27. Fenomenologia E.Husserla i egzystencjalny zwrot M.Heideggera.

28.Hermeneutyka H.G.Gadamera.

29.Filozofia dialogu: E. Levinas, M.Buber, F.Rosenzweig.

30.Filozofia końca filozofii – J.Derrida, M.Foucault, J.F.Lyotard.

Wykaz literatury:

literatura podstawowa:

G.Reale, Historia filozofii starożytnej, t.1–5 Lublin 1993–2002.

B.Russel, Dzieje filozofii Zachodu, Warszawa 2000.

S.Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa–Wrocław 2000.

literatura uzupełniająca:

J.M.Bocheński, Zarys historii filozofii, Komorów 2009.

E.Craig, Filozofia, Łódź 2022.

J.Hartman, Filozofia, Warszawa 2024.

M.Heller, Elementy filozofii przyrody, Kraków 2014.

R.Scruton, Zielona filozofia: jak poważnie myśleć naszej planecie, Poznań 2017.

W.Stróżewski, Istnienie i sens, Kraków 1994.

J.Tischner, Myślenie według wartości, Kraków 2002.

B.Wolniewicz, W stronę rozumu [DVD], Warszawa 2015.

J.Życiński, Elementy filozofii nauki, Warszawa 2015.

W zakresie wiedzy:

W 05 (P6S_WG) Zna i rozumie zależności pomiędzy kontekstem historycznym, kulturowym, społeczno-ekonomicznym a rozwojem dziedziny sztuk projektowych wraz z etycznymi uwarunkowaniami / Przedmiotowe: Potrafi rozpoznawać i właściwie lokować treści całego dziedzictwa kultury umysłowej od greckiego antyku po współczesność.

W zakresie umiejętności:

U 01 (P6S_UW) Potrafi umiejętnie dobierać źródła wiedzy i informacji z nich pochodzących oraz dokonywać analizy i syntezy tych informacji właściwej dla kontekstu

zastosowania / Przedmiotowe: Posiada umiejętności poszukiwania adekwatnych informacji i konfrontowania ich w perspektywie rozpoznawania relacji prawda–fałsz.

U 09 (P6S_UK) Potrafi przygotowywać prace pisemne z wykorzystaniem ujęć teoretycznych i różnych źródeł / Przedmiotowe: Posiada faktyczne sprawności prezentowania i obrony własnego zdania [stanowiska] w interesujących kwestiach tak ogólnych, jak zawodowych.

W zakresie kompetencji społecznych:

KS 03 (P6S_KR) Jest gotów do odkrywania nowych zjawisk, wykazując się umiejętnością zbierania, analizowania i interpretowania wiedzy i doświadczeń. / Przedmiotowe: Wykazuje postawy allocentryczne, posiada umiejętność pracy w grupie, potrafi odnosić własne oczekiwania i możliwości ich osiągania do kontekstów relacyjnych.

Kryteria oceny

• frekwencja

• umiejętność uzasadniania wykorzystywanych środków i adekwatność doboru środków wyrazu

• aktywność na konwersatoriach i dyskusjach dydaktycznych

• adekwatność do tematyki zadań

ocena cel. (5,5) 91–100 pkt – znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena bdb (5) 81–90 pkt – b. dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena db+ (4,5) 71–80 pkt – więcej niż dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena db (4) 61–70 pkt – dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena dst+ (3,5) 51–60 pkt – więcej niż zadowalająca wiedza, umiejętności

i kompetencje społeczne

ocena 3

41–50 pkt – zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena 2

0–40 pkt – niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu: wysłuchanie wykładu i pozytywne przejście

końcowego testu sprawdzającego; dla końcowej oceny 5.0 [bdb] zaliczenie testu co najmniej

na ocenę 4.0 [db] oraz złożenie i zaliczenie końcowej pracy seminaryjnej na jeden

z tematów do wyboru:

1. Filozofia jako strategia (samo)świadomości.

2. Scholastyczna reguła fides quaerens intellectum a myśl św. Tomasza.

3. Filozofia XX i XXI w. dekonstrukcja metafizyki, czy destrukcja filozofii?

Wymogi pracy:

A. charakter pracy – esej;

B. rozmiar – ok.10 stron znormalizowanego maszynopisu (według standardu – 1800 znaków

na stronie wraz ze spacjami);

C. technika pisania – konieczność przywoływania źródeł (literatury) poprzez stosowanie przypisów

tak w raportowanej treści jak w szczególności w cytowanych fragmentach;

D. format przypisu – dowolny (konwencja dowolna), byle pełny, tj. przypis musi zawierać co

najmniej imię i nazwisko autora, tytuł dzieła, miejsce i rok wydania oraz stronę z której

pochodzi przywoływana treść lub cytat;

E. bibliografia – spis literatury jako mapa problemu dołączany na końcu pracy; bibliografia zawiera

obligatoryjnie spis źródeł cytowanych w tekście jak również odnoszących się do tytułowego

problemu, a w pracy bezpośrednio niepowoływanych; format adresu bibliograficznego

poszczególnych pozycji bibliografii identyczny jak format przypisu z pominięciem wskazywania

stron;

F. termin oddania pracy: czerwiec 2025.