Historia sztuki

1. Przekazanie usystematyzowanej wiedzy z zakresu historii sztuki okresu od renesansu do sztuki współczesnej.

2. Stymulowanie intelektualnego i emocjonalnego rozwoju oraz kształtowanie wrażliwości estetycznej, umiejętności przeżywania kultury, a także refleksyjnej i krytycznej oceny zjawisk zachodzących w sztuce.

3. Rozbudzanie potrzeby samodzielnego poszerzania wiedzy z różnych dziedzin sztuki oraz bezpośredniego obcowania z dziełami sztuki.

4. Zapoznanie z najnowszymi badaniami dotyczącymi sztuki od renesansu do współczesności.

5. Teoretyczne i praktyczne poznanie warsztatu badawczego historyka sztuki.

6. Kształtowanie zainteresowań studenta.

7. Poszerzanie wiedzy z zakresu tematu interesującego studenta z omawianego okresu historii sztuki.

1. Wprowadzenie. Omówienie zakresu materiału i specyfiki przedmiotu historii sztuki. Charakterystyka pozycji bibliograficznych z zakresu obowiązkowej i uzupełniającej literatury przedmiotu.. Wprowadzenie w terminologię i zagadnienia sztuki nowożytnej, nowoczesnej, współczesnej. Przedstawienie wymagań związanych z napisaniem pracy pisemnej - analizy porównawczej zabytków kultury, oraz wymogów związanych z zaliczeniem semestralnym, końcowym - 2 godz.

2. Sztuka wczesnego renesansu. Charakter i znaczenie renesansu. Podstawy włoskiego renesansu. Prezentacja myśli filozoficznych i idei na przestrzeni dziejów, kształtujących teorię sztuki, krytykę i historiografię artystyczną. Rzeźba wczesnego renesansu i jej twórcy. Donatello, Analiza i interpretacja dzieł malarskich okresu wczesnego renesansu (Masaccio, Antonello da Mesina, Domenico Ghirlandaio). Architektura i jej ewolucja we Włoszech Palazzo Rucellai. Główne traktaty teoretyczne o architekturze i ich realizacje. Brunelleschi i jego wizja. - 3 godz.

3. Dojrzały i późny renesans. Główne zabytki architektury szczytowego i późnego renesansu. Analiza oraz interpretacja wybranych dzieł Leonardo da Vinci. Mecenat papieski oraz jego rola w kształtowaniu się sztuki renesansu – omówienie wpływu Juliusza II na twórczość i inwencję artystów. Michał Anioł - architekt, rzeźbiarz malarz. Rafael Santi i jego wizja piękna. Bramante. Kształtowanie się szkół: florenckiej, północnej i umbryjskiej oraz ich oddziaływanie - 3 godz.

4. Sztuka XV i XVI wieku w Niderlandach i Niemczech. Ruchy artystyczne i ich główni przedstawiciele. Miniatury i malowidła ołtarzowe - dlaczego wciąż cieszą się zainteresowaniem. Twórczość van Eycków. Analiza Ołtarza Gandawskiego. Wybitne i skromne jednostki, czyli: Rogier van der Weyden, Petrus Cristus i Robert Campin. Ewolucja formy architektonicznej. Pieter Bruegel oraz Matthias Grunwald - pytanie o mistrzów malarstwa. Przejściowy charakter epoki na przykładzie architektury niderlandzkiej XV wieku. Rzeźba i jej znamiona realizmu. Niemieckie malarstwo pejzażowe. Konrad Witz oraz Albrecht Durer i ich dorobek. Analiza porównawcza dzieł. Rozwój grafiki niemieckiej i wpływ na grafikę europejską. - 6 godz.

5. Sztuka francuska w XV i XVI wieku. Historyczne, społeczno-ekonomiczne i filozoficzne podstawy rozwoju sztuki francuskiej doby XV i XVI wieku. Architektoniczne zabudowy i ich finezyjność: zamki w Amboise, Chambord, Blois, Fontainebleau. Działalność architekta Jen Bullant. Działalność wybitnego przedstawiciela malarstwa miniaturowego: Jean Fouqeta. Francuscy portreciści - charakterystyka życia i frapujących inwencji - 4 godz.

6. Manieryzm i barok w Italii. Analiza sytuacji politycznej i ekonomicznej we Włoszech. Rządy Medyceuszy. Malarstwo portretowe na dworach oraz jego przedstawiciele Pontormo i Bronzino orz Lotto i Parmigianino. Twórczość Tintoretto - analiza i interpretacja dzieł malarskich. Architektura zamku Caprarola i Villi Papa Giulio. Nowe tendencje kulturowe. Caravaggio - siedemnastowieczny geniusz włoskiego malarstwa. Rzeźba i jej nowe ujęcie w wydaniu Giovanniego Berniniego. - 4 godz.

7. Sztuka hiszpańska w XVI i XVII wieku. Historyczne uwarunkowania dla rozwoju sztuki. Plateresco - nowy styl zdobnictwa. Działalność artystyczna na dworach. Charakterystyka architektury epoki na przykładzie Eskurialu. Nowatorska twórczość El Greco. Analiza stylistyczna jego malarstwa. Szkoła walencka i jej poczynania. Francisco Zurbaran, Diego Velazques orz Bartolome Esteban Murillo - frapujący przedstawiciele XVII wiecznego malarstwa hiszpańskiego. - 6 godz.

8. Sztuka flamandzka oraz holenderska w XVII wieku. Charakterystyka sytuacji geopolitycznej. Czynniki kształtujące życie artystów. Analiza oraz interpretacja malarstwa P.P. Rubensa. Poddanie szczegółowej analizie stylu oraz tematyki dzieł: Perseusz uwalnia Andromedę, Opłakiwanie Chrystusa, Zdjęcie z krzyża . Frans Hals, Lastman, Rembrandt - omówienie cech charakterystycznych malarstwa holenderskiego w XVII wieku. - 5 godz.

9. Sztuka francuska XVII i XVIII wieku. Okres wojen religijnych i sytuacja polityczna. Jacques Callot i jego ujmowanie rzeczywistości. Zjawisko „ peintres de la realite” Architektoniczne realizacje i ich stylistyka, czyli Pawilon Zegarowy Luwru oraz Pałac Sprawiedliwości w Rennes. Malarskie wizje Nicola Poussin’a. Typiczne cechy francuskiej rzeźby na przykładzie Wozu Apollina w Wersalu. Architektura ornamentu w XVIII wiecznej Francji. Rokoko i jego ulubione motywy dekoracyjne. Twórczość Antoine Watteau. Cechy charakterystyczne stylu Ludwika XV. - 4 godz.

10. Sztuka epoki romantyzmu i początki realizmu. Próba charakterystyki sytuacji społeczno -polityczno - religijnej po rewolucji francuskiej. Główne przesłanie grafik i malarstwa Francisca Goi. Analiza rycin Francisca Goi. Analiza osiągnięć niemieckiego malarstwa romantycznego w dziedzinie pejzażu – twórczość Kaspra Davida Friedricha. Naśladowanie stylu historycznego. Eugene Delacroix i jego słynna Barka Dantego- opis i krytyczne spojrzenie na interpretacje. - 4 godz.

11. Realizm w sztuce XIX wieku. Założenia architektoniczne: Charles Garnier oraz Gustave Eiffel. Malarstwo Gustave Courbet - próba analizy jego stylu na przykładzie Fali oraz Pogrzebu w ornans. Rzeźba i jej cechy zasadnicze. Twórczość Jean –Baptiste Carpeaux - 2 godz.

12. Impresjonizm. Dlaczego zerwano z akademizmem? Tło historyczne. Charakterystyk impresjonizmu francuskiego, niemieckiego, polskiego. Analiza i interpretacja malarstwa artystów, takich jak: Pierre Bonnard, Edgar Degas, Claude Monet, Camille Pisarro, August Renoir, Max Libermann, Władysław Podkowiński, Józef Pankiewicz. - 4 godz.

13. Sztuka XX wieku. Historyczne uwarunkowania rozwoju sztuk pięknych i powstawania nowych kierunków. Nurty awangardowe: modernizm, ekspresjonizm, konstruktywizm - omówienie cech zasadniczych tyh zjawisk na konkretnych zabytkach malarskich i architektonicznych. Nurt międzynarodowy i jego założenia logiczno-funkcjonalne. Bauhaus i jego założyciel - Walter Gropius. Art. Deco [1925-1939], Architektura totalitarna [socrealizm 1934-1956], Postmodernizm. Szczegółowa analiza poszczególnych kierunków awangardy I poł. XX wieku: fowizm, ekspresjonizm niemiecki, kubizm, futuryzm, suprematyzm, konstruktywizm, neoplastyzm, dadaizm, surrealizm, nowa rzeczowość. Klasycy rzeźby XX wieku Alberto Giacometti, Henry Moore, Alexander Calder. Krótka charakterystyka kierunków awangardy II poł. XX wieku, czyli: informel, nowa figuracja, neodadaizm, Pop Art., Land art., Graffiti, neoekspresjonizm, postmodernizm. – 8 godz.

14. Sztuka XXI wieku. Ruchy artystyczne, tendencje, manifesty. Czy istnieje sztuka dla sztuki? Nowe środki wyrazu. Performance. Współcześni artyści i ich wizje piękna oraz formy wyrażania Innego. - 2 godz.

literatura obowiązkowa:

Ałpatow M., Historia sztuki, t. III i IV, Warszawa 1961.

Artyści o sztuce. Od van Gogha do Picassa, opr. H. Morawska, E. Grabska, Warszawa 1977.

Białostocki J., Refleksje i syntezy ze świata sztuk, Warszawa 1978.

Estreicher K., Historii sztuki w zarysie, Warszawa 1984.

Gryglewicz T., Malarstwo Europy Środkowej 1900-1914, Kraków 1992

• Backman M., Historia malarstwa europejskiego, Poznań, 2009.

• Banham R., Rewolucja w architekturze. Teoria i projektowanie. Warszawa 1979.

• Baranowska M., Surrealna wyobraźnia i poezja, Warszawa 1984.

• Chrzanowski T., Sztuka w Polsce od I do III Rzeczypospolitej, Warszawa 1998.

• Heslewood J., Historia rzeźby zachodnioeuropejskiej : przewodnik dla młodych czytelników, Warszawa, 1995.

• Jaworska W., W kręgu Gaugina. Malarze szkoły Pont-Aven, Warszawa 1969.

• Karpowicz M. Sztuka oświeconego sarmatyzmu, Warszawa 1970.

• Karpowicz M. Sztuka XVII wieku, Warszawa 1975.

• Karpowicz M. Sztuka XVIII wieku, Warszawa 1985.

• Kępiński, Impresjonizm, Warszawa 1973.

• Miłobędzki A. Architektura polska XVII wieku, Warszawa 1980.

• Porębski M., Kubizm, Warszawa 1977.

• Richter H., Dadaizm, Sztuka i antysztuka, tłum. Buras J.S., Warszawa 1986.

• Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa 2002.

• Sztuka polska. Wczesny i dojrzały barok, oprac. Z. Bania, A. Bender, P. Gryglewski,

J. Talbierska, Warszawa 2013.

• Sztuka świata, t. I-X, Warszawa 1996

• Turowski A., W kręgu konstruktywizmu Warszawa 1979

literatura uzupełniająca:

wiedza

wiedza podstawowa

K_W01 Ma podstawową wiedzę dotyczącą realizacji prac malarskich. Test, kolokwium Wykład, samodzielna nauka

K_W06 Posiada podstawową wiedzę dotyczącą realizacji prac artystycznych związanych z różnorodnymi środkami ekspresji. Test Wykład, samodzielna nauka

wiedza i rozumienie kontekstu sztuk plastycznych

K_W12 Ma szczegółową wiedzę w zakresie dotyczącym obszarów sztuki i nauki, w odniesieniu do malarstwa i współczesnych działań twórczych na pograniczu dyscyplin artystycznych. Test, referat Wykład, samodzielna nauka

K_W14 Ma szeroką wiedzę dotyczącą historii sztuki i kultury. Test, referat Wykład, samodzielna nauka

wiedza w zakresie umiejętności kreatywnych

K_W21 Ma wiedzę umożliwiającą rozumienie zależności pomiędzy teorią a praktyką w realizacji prac plastycznych. Test, kolokwium Wykład, samodzielna nauka

K_W22 Zna i rozumie wzorce leżące u podstaw kreacji artystycznej. Test Wykład, samodzielna nauka

umiejętności

umiejętności werbalne

K_U20 Potrafi w oparciu o różne źródła informacji przygotowywać prace pisemne i wypowiedzi ustne. Referat,

Rozmowa indywidualna Wykład, samodzielna nauka

kompetencje społeczne

K_K01 Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Test Wykład, samodzielna nauka

ocena cel. (5,5) znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena bdb (5) b. dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena db+ (4,5) więcej niż dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena db (4) dobra wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena dst+ (3,5) więcej niż zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena dst (3) zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

ocena ndst (2) niezadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne

Metody sprawdzania:

1. Ocena i krytyka umiejętności zastosowania zdobytej wiedzy w pisaniu pracy.

2. Ocena przy zaliczeniu semestralnym i końcowym.

3. Semestralna końcowa całościowa ocena i zaliczenie.

4. Indywidualna korekta w czasie piania pracy analizy porównawczej dzieł.

5. Opiniowanie dokonanych samodzielnie realizacji analitycznych.

Forma prowadzenia zajęć:

1. Wykład

2. Indywidualne konsultacje

3. Wykład z elementami ćwiczeń i konwersatorium.

4. Indywidulana rozmowa na temat sztuki.

5. Samodzielne prezentacje realizowanych tematów.

6. Konfrontacja założeń tematu z innymi studentami w obrębie tej samej epoki.